AB Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM) Portalı/Merkezi Elektronik Kayıt Sistemi (CBAM Registry) 1 Ocak 2025’te üçüncü ülke operatörlerinin erişimine açıldı.
2025 yılı başından itibaren SKDM beyan sahipleri SKDM Kayıt Sistemi/Portalı üzerinden 'Yetkilendirilmiş SKDM Yükümlüsü (Authorized CBAM Declarant)' statüsü için başvuruda bulunabilecekler. Başvurular, yerleşik oldukları AB Üye Devletinin Ulusal Yetkili Makamı tarafından işleme alınacaktır. Bu statü, SKDM mallarının AB gümrük bölgesine ithalatı için 1 Ocak 2026 itibarıyla zorunlu hale gelmiştir. Uygulama tüzüğünün kabul edilmesiyle birlikte, yetkilendirmeler için başvuru sürecini başlatılmak için çalışmalar sürmektedir. 

SKDM Kayıt Sistemi/Portalı’nın yeni bir bölümü 1 Ocak’ta AB dışındaki üçüncü ülkelerde bulunan tesis operatörlerinin kullanımına açılmıştır. Sistem, operatörlerin tesislerini ve emisyon verilerini portala yükleyerek tek yerden AB’de ithalatçı olan beyan sahipleriyle paylaşmalarına olanak tanımaktadır. Portal aracılığıyla üçüncü ülkelerde ödenen karbon fiyatlarının AB yetkili otoritelerine iletilmesi de sağlanacaktır. Üçüncü ülke kullanıcılarının portala erişim için kayıtlı operatör olmaları gerekmektedir.

1 Ekim 2023 - 31 Aralık 2025 tarihleri arasındaki geçiş döneminde gerçekleşen emisyonların raporlanmasında, doğrulama gerekliliği bulunmamakta olup raporlamalar için üçüncü taraf sera gazı doğrulama firmalarından doğrulama hizmeti alınması zorunlu değildir. Geçiş döneminde AB Komisyonu, raporları periyodik olarak inceleyerek eksiklik ve olağan dışı durumları tespit edecek ve ithalatçılara yönelik cezai işlem gerekip gerekmediğinin değerlendirilmesi amacıyla üye ülke yetkililerine düzenli bilgilendirmede bulunacaktır.

2026’da nihai sistemin yürürlüğe girmesinden önce SKDM'nin geçiş aşamasındaki işleyişine ilişkin inceleme gerçekleştirilecektir. Bu inceleme ile ETS kapsamındaki sektörlerde üretilen bazı alt ürünlerden belirlenenlerin 2030’a kadar SKDM kapsamına dahil edilmesini öngören bir zaman çizelgesi sunulması beklenmektedir.

Kaynaklar ve Faydalı Dökümanlar:

AB Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM) Resmi Bilgi Sayfası: https://taxation-customs.ec.europa.eu/carbon-border-adjustment-mechanism_en

SKDM Tüzüğü: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=uriserv%3AOJ.L_.2023.130.01.0052.01.ENG&toc=OJ%3AL%3A2023%3A130%3ATOC

SKDM Tüzüğü Gayriresmi tercüme: https://ab.gov.tr/siteimages/resimler/HCDB_32023R0956_TR_Temiz_Nihai2.pdf

AB Komisyonu SKDM Uygulama Tüzüğü: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=OJ:L_202403210

Üçüncü Ülke Operatörleri İçin SKDM Portalı Erişim Talebi Prosedürü Rehberi: https://taxation-customs.ec.europa.eu/document/download/9361fade-6f19-4799-b2ef-f6a4ff681af2_en

Ticaret Bakanlığı SKDM Bilgi Notu: https://ticaret.gov.tr/dis-iliskiler/yesil-mutabakat/ab-sinirda-karbon-duzenleme-mekanizmasi/ab-skdm-bilgi-notu